Rusya, Batı yaptırımlarının etkisini hafifletmeyi ve ekonomik egemenliğini güçlendirmeyi amaçlayan bir iç ödeme sistemi oluşturma çabalarını hızlandırıyor. Başbakan Mihail Mişustin, girişimi Moskova Mali Forumu’nda duyurdu ve Batı’nın kontrolündeki sistemlerden bağımsız olarak işleyen ilkelere dayalı bir mali sistem yaratma ihtiyacını vurguladı.
Mişustin, önerilen ödeme sisteminin hükümet, Rusya Merkez Bankası ve finans sektörü de dahil olmak üzere çeşitli kurumların ortak çabası olacağını söyledi. “Umarız birlikte çalışarak yabancı sistemlere alternatif olacak yerli yerleşim altyapısını oluşturacağız” dedi.
Önerilen sistem, ulusal eşitlik, gizlilik ve anlık işlemler de dahil olmak üzere birçok kritik işlevi yerine getirmeyi amaçlıyor.
Rusya, son yıllarda özellikle Çin ve Türkiye gibi kilit ortaklarıyla ticari ilişkilerinde önemli aksamalarla karşı karşıya kaldı. Mişustin, Rusya ile Çin arasındaki ödemelerin yaklaşık yüzde 70’inin artık ulusal para birimleriyle gerçekleştirildiğini, bunun da Batılı finansal sistemlere bağımlılığın reddedildiğini vurguladığını kaydetti. Bu ilerlemeye rağmen, yaptırımlar ticaret akışını sınırladı ve bu ülkelerle yıllık ticarette yaklaşık 300 milyar dolarlık kesinti tehlikesi yarattı.
Yurt içi ödeme sistemi yaratma isteği tamamen yeni bir şey değil; Rusya’nın 2014 yılında Kırım’ı ilhak etmesinden sonra uygulanan yaptırımlara yanıt olarak Mir ödeme sisteminin oluşturulması gibi önceki girişimlerin devamı niteliğindedir. Mir sistemi, birçok Rus bankasının hizmetlerini askıya alan Visa ve MasterCard’a alternatif sağlamak amacıyla oluşturuldu. Şu anda Mir kartları Rusya genelinde 150.000’den fazla ATM ve 600.000 terminal tarafından kabul edilmektedir.
Rusya, yurt içi ödeme altyapısını geliştirmenin yanı sıra, uluslararası işlemlerde kripto para birimleri kullanma olasılığını da araştırıyor. 1 Eylül 2023’ten itibaren Rusya, uluslararası ticareti yürütmenin bir yöntemi olarak kripto para birimlerini kullanmaya başladı. Bu değişim, ekonomik yaptırımları atlatmaya ve ticaret esnekliğini artırmaya yönelik daha geniş bir stratejinin parçası.
Rusya merkez bankası, fiat para birimlerine sabitlenmiş kripto para birimleri olan stabilcoinlerin bu işlemlerde önemli bir rol oynayacağını belirtti. Bu yeni yaklaşım, aynı zamanda geleneksel finansal sistemlere alternatif arayan BRICS ittifakı ülkeleriyle (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika) ticari ilişkileri kolaylaştırmayı amaçlıyor.
Mişustin, yeni yurt içi ödeme sisteminin, üye ülkeler tarafından birleşik bir ödeme ağı olarak test edilen BRICS Pay gibi mevcut girişimlerden farklı olup olmayacağını belirtmese de, Rusya’nın bağımsız bir finansal ekosistem geliştirmeye kararlı olduğu açık.
Bu girişimin başarısı teknolojik gelişmeye, uluslararası işbirliğine ve düzenleyici çerçeveye bağlı olacaktır.
Rusya’nın kendi kendine yeten bir ödeme sistemi yaratma arzusu, ülkenin devam eden jeopolitik gerilimler ortasında Batılı finans kurumlarına bağımlılığı azaltma stratejisini gösteriyor.