Sri Lanka’nın ilk solcu Devlet Başkanı Anura Kumara Dissanayake, ülkedeki benzeri görülmemiş ekonomik krizin ezici zaferine katkıda bulunmasının ardından halkın siyasete olan güvenini yeniden tesis etme sözü vererek Pazartesi günü göreve başladı.
Kendini Marksist ilan eden ve Halk Kurtuluş Cephesi’nin (JVP) lideri olan 55 yaşındaki Dissanayake, Colombo’daki tarihi Cumhurbaşkanlığı Sekreterliği’nde görev yemini etti. Cumartesi günkü seçimlerde rakiplerini geniş bir farkla yendiği zaferi, Sri Lanka siyasetinde önemli bir değişime işaret ediyor.
Bir zamanlar marjinal bir figür olan Dissanayake, 2022’deki ekonomik çöküşün birçok Sri Lankalıyı zor durumda bırakmasının ardından muazzam bir destek kazandı. Partisi JVP daha önce on binlerce kişinin ölümüyle sonuçlanan iki başarısız ayaklanmaya öncülük etmişti ancak Dissanayake’nin popülaritesi, ülkenin siyasi seçkinleri arasında artan hayal kırıklığının ortasında hızla yükseldi.
Milletvekillerinin, Budist din adamlarının ve askeri yetkililerin katıldığı yemin töreninde Dissanayake, politikacılara olan güveni yeniden tesis etme sözü verdi.
“Ben büyücü değilim” dedi. “Bildiğim ve bilmediğim şeyler var ama en iyi tavsiyeyi alacağım ve elimden gelenin en iyisini yapacağım.” Bunun için herkesin desteğine ihtiyacım var.”
Dissanayake, mali krizin zirvesinde başkan olan Ranil Wickremesinghe’nin yerini aldı. Wickremesinghe, Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) kurtarma planının bir parçası olarak vergi artışları da dahil olmak üzere sert kemer sıkma önlemlerini denetledi. Bu önlemler ekonomiyi istikrara kavuştururken ve temel mallardaki kıtlığı sona erdirirken, milyonlarca Sri Lankalının hayatta kalma mücadelesi vermesine neden oldu.
75 yaşındaki Wickremesinghe, seçimde üçüncü oldu ve yenilgi açıklamasında ülkeyi en karanlık zamanlarında istikrara kavuşturma çabalarından gurur duyduğunu ifade etti.
Törenden hemen önce Başbakan Dinesh Gunawardena istifa ederek Dissanayake’nin kendi kabinesini atamasının önünü açtı. 225 üyeli parlamentoda yalnızca üç sandalyeye sahip olan JVP partisinin, bu yıl yapılacak yeni parlamento seçimlerine kadar geçici bir kabine oluşturması bekleniyor.
Dissanayake, IMF kurtarma paketini sürdürme taahhüdünde bulundu ancak vergi indirimlerine izin vermek için şartlarını yeniden müzakere etmeyi planlıyor. Kıdemli JVP üyesi Bimal Ratnayake, kurtarma anlaşmasının bağlayıcı olmasına rağmen yeniden müzakere alanı bulunduğunu doğruladı.
1970’ler ve 1980’lerdeki şiddetli ayaklanmalardan sorumlu, bir zamanlar militan bir grup olan JVP, yıllar önce şiddetten vazgeçti ve son krize kadar Sri Lanka siyasetinde marjinal bir oyuncuydu. İkinci ayaklanma sırasında eski bir öğrenci lideri olan Dissanayake, o zamandan bu yana partisinin bazı katı tutumlarını yumuşatarak açık ekonomiye ve seçici özelleştirmeye desteğini ifade etti.
Yükselişi, ülkenin derin siyasi ve ekonomik hoşnutsuzluğuna bir yanıt olarak görüldü ve şimdi, on yıllardır yaşadığı en kötü mali krizin etkileriyle boğuşmaya devam eden bir ülkeye liderlik etmekle görevlendirildi.
